Στην αρχή των πραγμάτων τα ζώα είχαν σοφία και γνώση, γιατί ο Tirawa*, αυτός που είναι ψηλά, δεν μιλούσε κατ’ ευθείαν στον άνθρωπο. Έστειλε ορισμένα ζώα να πουν στους ανθρώπους ότι εμφανιζόταν μέσα απ’ τα ζώα και ότι απ’ αυτά και απ’ τα αστέρια και τον ήλιο και το φεγγάρι ο άνθρωπος έπρεπε να μάθει…όλα τα πράγματα μιλάνε για τον Tirawa.
Ο Αρχηγός των Αετών (Letakots-Lesa) Τέλη 19ου αιώνα
Pawnee
* Σ.τ.Μ. Ο πατέρας των Pawnee.Ανάμεσα στους αγγελιοφόρους του συμπεριλαμβανόταν ο άνεμος, η αστραπή, η βροντή και βροχή.
Μέσα στην στις φυλές των Ινδιάνων συναντάμε θρησκευτικές παραδόσεις και σύμβολα που κυμαίνονται ανάμεσα σε έναν έντονο ανιμισμό, περνάνε από τον φετιχισμό, τον τοτεμισμό και φτάνουν έως μια βαθιά πνευματικότητα. Αυτές οι παραδόσεις και τα σύμβολα καθορίζουν μια διαφορετική στάση ζωής από αυτή του λευκού ανθρώπου.
Όπως αναφέρθηκε στην παραπάνω ενότητα ο ινδιάνος δεν είναι αποκομμένος από το σύμπαν και την φύση αλλά έχει μια συγκεκριμένη θέση μέσα σ' αυτή την παγκόσμια τάξη. Εναρμονίζεται με τα στοιχεία που αποτελούν την φύση και τα αντιμετωπίζει σαν ζωντανούς οργανισμούς. Όχι βέβαια ζωντανούς από βιολογική άποψη αλλά σαν μορφές οι οποίες κατοικούνται από πνεύματα-δυνάμεις της φύσης. Έτσι ο ινδιάνος χαιρετάει τη γη, το νερό, τον αέρα και την φωτιά γιατί τα θεωρεί Θεούς-Δυνάμεις που του είναι απαραίτητες για να ζήσει. Δεν μολύνει τα ποτάμια και τις λίμνες γιατί το πνεύμα του ποταμού ή της λίμνης θα του στερήσει το νερό. Δεν καταστρέφει τα δάση άσκοπα γιατί θα του λείψει ο αέρας και δεν σκοτώνει περισσότερα βουβάλια απ' αυτά που χρειάζεται γιατί απλά δεν χρειάζεται περισσότερη τροφή.
Ιερά σύμβολά των Ινδιάνων είναι τα εξής :
Το πουλί:
Σημαντική είναι η θέση που κατέχει αυτό το ον στους ινδιάνους της βόρειας Αμερικής σχεδόν καθολικά. Θεωρείται αγγελιοφόρος των θεών αλλά και γέφυρα επικοινωνίας αυτών με τους ανθρώπους, γι' αυτό και παρατηρούν ιδιαίτερα την συμπεριφορά τους ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν τα μηνύματα που θεωρούσαν ότι μεταφέρουν. Πολλές φυλές πίστευαν ότι τα πουλιά είναι το ορατό μέρος από τις ψυχές των πεθαμένων. Οι Αλγκονκίνοι θεωρούσαν ότι τα πουλιά είναι αυτά που προκαλούν τους ανέμους και δημιουργούν τους πίδακες του νερού. τα σύννεφα είναι τα φτερά τους όταν τα ανοίγουν και τα τινάζουν. Οι Ποουχάταν που κατοικούν στην Βιρτζίνια πίστευαν ότι η φτερωτή φυλή έπαιρνε και συνόδευε τις ψυχές των αρχηγών τους, όταν αυτοί πέθαιναν και γι' αυτό πρόσεχαν ιδιαίτερα να μη τη βλάψουν. Οι Ναβάχο τιμούσαν κάθε ένα από τους τέσσερις λευκούς κύκνους που θεωρούσαν ότι κάθονταν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, όταν ο άνεμος φυσούσε από την αντίστοιχη μεριά. Οι Ντακότα πίστευαν ότι στη δύση είναι το σπίτι των Γουακί-νιγιάν, "των ιπτάμενων", των αέρηδων που στέλνουν τις καταιγίδες. Ακόμα σε αρκετές φυλές, ο κεραυνός είναι το φτεροκόπημα ενός μεγάλου πουλιού, που τα ίχνη του είναι η αστραπή ''όπως οι σπίθες που σκορπίζει ο βούβαλος όταν τρέχει πάνω σε μια πέτρινη πεδιάδα''. Τέλος σε άλλες φυλές η αστραπή είναι η αναλαμπή του ματιού του πουλιού του κεραυνού.
Ο αετός:
Ιδιαίτερα εξέχουσα θέση έχει ο αετός σε όλες τις φυλές.
Οι Κρικ έφτιαχναν με τα φτερά του την πολεμική τους σημαία και η μορφή του σκαλισμένη σε ξύλο ή το ταριχευμένο δέρμα του βρισκόταν επάνω από τα οικήματα των συμβουλίων. Στους Τσερόκι κανείς δεν τολμούσε να φορέσει επάνω του το φτερό του, παρά μόνο αν ήταν δοκιμασμένος πολεμιστής. Οι Ντακότα επέτρεπαν μια τέτοια τιμή μόνο "σ' αυτόν που έχει αγγίξει το πτώμα του κοινού εχθρού''. Τέλος οι Ζούνι χρησιμοποιούσαν τέσσερα από τα φτερά του για να αναπαραστήσουν τους τέσσερις ανέμους όταν επικαλούνταν τον Θεό της Βροχής.
Η Κουκουβάγια:
Γενικά σύμβολο Σοφίας. Στους Αλγκονκίνους, είναι ο ακόλουθος του "Κυρίου του Θανάτου". Οι μάγοι-γιατροί των Κρικ κουβαλούσαν μαζί τους μια βαλσαμωμένη κουκουβάγια σαν σύμβολο της αδελφότητάς τους. Οι Τσερόκι την έβαζαν πάνω από την "μαγική" πέτρα στο οίκημα των συμβουλίων τους.
Το φίδι :
Σε μερικές φυλές είναι σύμβολο του ήλιου και του χρόνου και απεικονίζεται, να καταβροχθίζει την ουρά του. Ακόμα, ενδεχομένως, να είναι και σύμβολο της αιωνιότητας. Σε άλλες φυλές σχετίζεται με την αστραπή και ακόμα θεωρείται '' το δόρυ του Θεού του πολέμου'' και αποκτά έτσι πολύ μεγάλη αξία για τον πολεμιστή. Οι Αλγκονκίνοι πίστευαν ότι η αστραπή είναι ένα τεράστιο φίδι που βγαίνει από το στόμα του Μανιτού, του δημιουργού ενώ οι Παονί το συσχέτιζαν με τον κεραυνό και τον αποκαλούσαν "σφύριγμα του μεγάλου φιδιού". Σαν σύμβολο των καλοκαιρινών αστραπών και κατά συνέπεια των καλοκαιρινών βροχών, το φίδι γίνεται και Θεός της γονιμότητας, ενώ ως προάγγελος των βροχών που φέρνουν πλημμύρες προκαλούσε φόβο και τρόμο.
Ο κροταλίας:
Ιδιαίτερη σημασία έχει ο κροταλίας, σε σχέση με τα υπόλοιπα φίδια, για τους μάγους και τους θεραπευτές, οι οποίοι φαίνεται να έχουν εξοικειωθεί μαζί του και να μπορούν να το έχουν σαν συνοδεία τους ή συντροφιά τους.
Άλλα σύμβολα:Ο κεραυνός, το γεράκι, ο κόρακας, η αρκούδα, ο λύκος, το κογιότ, το βουβάλι, ο κάστορας, ο βάτραχος, η φάλαινα, το καλαμπόκι, η σημύδα, η φουντουκιά, το ουράνιο τόξο, το τσεκούρι, το δέρμα του κεφαλιού με τα μαλλιά, τα φτερά από πουλιά και μια πλειάδα ακόμα συμβόλων είναι αυτά που μπορούν να συμπληρώσουν την λίστα με τα συμβολικά στοιχεία των ινδιάνων.
ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Κουκουβάγια
Σου προσέφερα θυσία.*Σου ετοίμασα καπνό.
Γιάτρεψε τα πόδια μου.Γιάτρεψε τις γάμπες μου.
Γιάτρεψε το κορμί μου.Γιάτρεψε την φωνή μου.
Λύσε τα μάγια σου.Σήμερα έλυσες τα μάγια σου.
Τα πήρες μακριά μου.Μακριά τα έδιωξες.
Σήμερα θα γιατρευτώ.Σήμερα λύθηκαν τα μάγια.
Σήμερα δρόσισε μέσα μου.Νιώθοντας δροσερά μέσα μου θα περπατήσω.
Νιώθοντας δροσερά μέσα μου ας περπατήσω.Χωρίς πόνο θα περπατήσω.
Αδιαπέραστος στον πόνο θα περπατήσω.Χαρούμενος θα περπατήσω.
Χαρούμενος άφθονα μαύρα σύννεφα ποθώ.
Χαρούμενος άφθονες νεροποντές ποθώ.
Χαρούμενος άφθονη βλάστηση ποθώ.
Χαρούμενος άφθονη γύρη ποθώ.
Χαρούμενος άφθονη δροσιά ποθώ.
Χαρούμενος θα περπατήσω.Ας είναι χαρά μπροστά μου.
Ας είναι χαρά πίσω μου.Ας είναι χαρά κάτω μου.
Ας είναι χαρά πάνω μου.
Τελείωσε μες την ομορφιά**
Τελείωσε μες την ομορφιά.
Navajo
Σ.τ.Μ.
* Προσφορά από μέλι , κοσμήματα και τσιγάρο, σε τσόφλι καλαμποκιού.
** Επίμετρο προσευχών των Navajo, πρβλ. «Αμήν»
ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Ω, εσύ Tzacol Bitol* ! Κοίταξε μας, άκουσε μας!Μη μας αφήσεις, μη μας εγκαταλείψεις, Ω Θεέ, που είσαι στον Ουρανό και στην Γη, Καρδιά τα’ Ουρανού, Καρδιά της Γης! Δώσε μας πολλούς καλούς δρόμους , ίσιους δρόμους! Ας έχουν οι άνθρωποι ειρήνη, πολλήν ειρήνη και ας είναι ευτυχισμένοι! Και δώσε μας καλή ζωή και χρήσιμη ύπαρξη!
Quiche
Σ.τ.Μ. «Δημιουργέ πλάστη» Ονομασία του Θεού.
Πηγές : www.nea-acropoli.gr
Βιβλιογραφία : Ινδιάνικη Σοφία
Ινδιάνικη Ποίηση - Στα Ίχνη του ανέμου
Εκδόσεις Οδός Πάνος (Εισαγωγή –Μετάφραση Ειρήνη Βρης)
